Definicija periodnog sistema elemenata glasi:
Hemijska svojstva elemenata su periodične funkcije njihovih elektronskih konfiguracija.
Istorija
Istorijski gledano, prvu sistematizaciju hemijskih elemenata uradio je Robert Bojl 1661 godine. Ipak rad Mendeljejeva na periodizaciji elemenata ostao je zapamćen kao najvažniji, nemalo zato što je njegovo rešenje periodnog sistema zaista bilo najadekvatnije. 1869. on daje prvu verziju periodnog sistema sa rasporedom elemenata sličnim onom kod Njulendsa.
Ovakav raspored Mendeljejev je uslovio zakonom periodičnosti koji je dao po kome su fizičke i hemijske osobine elemenata periodične funkcije njihove relativne atomske mase. 1871. Mendeljev daje drugu, reformisanu verziju periodnog sistema koja se temeljila na izmeni koju je Mendeljejev napravio u zakonu periodičnosti. Naime, on je primetio da su osobine hemijskih elemenata zapravo periodične funkcije njihovih rednih brojeva. Reformisani periodni sistem imao je elemente podeljene u vertikalne nizove – grupe – koje su sadržale elemente sličnih osobina i horizontalne nizove – periode – koje su imale elemente poređane po rastućem rednom broju, i u kojima su osobine iz prethodnog niza periodično ponavljale. Grupa je u početku bilo 8, prvih 7 su imale podgrupe dok je osma bila podeljena u trijade. Perioda je bilo sedam, i sistem nije sadržao plemenite gasove. Mendeljejev je takođe predvideo postojanje elemenata sa drugim atomskim masama koji još nisu bili otkriveni, ali je na osnovu zakona periodičnosti za njih ostavio odgovarajuća mesta.
Princip izgradnje periodnog sistema zasnovan je na sledećim pretpostavkama:
1) elektronska stanja su kvantovana ,
2) elektronska stanja se popunjavaju u skladu sa Paulijevim principom ,
3) osnovno stanje svakog atoma jeste stanje sa najnižom energijom2
Sa porastom rednog broja u grupi:1. raste:- relativna atomska masa,zapremina atoma, atomski poluprečnik
metalni karakter elementa 2. opada energija prve jonizacije, elektronegativnost, standardni električni potencija.
Sa porastom rednog broja u periodi:raste 1. -relativna atomska masa, veličina atoma, energija prve jonizacije, afinitet prema elektronima, elektronegativnost, standardni električni potencijal, nemetalni karakter 2. opada metalni karakter elementa.
Definition of the periodic table of elements is:
Chemical properties of elements are periodic functions of their electronic configurations
History
History of the first systematization of chemical elements goes back to 1661, when Robert Boyle defined an element. However, the work of Mendeleev concerning classification of elements was remembered as the most important because his solution for the periodic table was the most adequate. In 1869 he made the first version of the periodic table with the arrangement of elements similar to the one made by the English chemist Newlands.
Mendeleev made such an arrangement because of the periodic trends according to which physical and chemical properties of elements are periodic functions of their relative atomic mass. In 1871 Mendeleev presented the second, reformed version of the periodic table based on the change which Mendeleev made in the periodic trend. Namely, he noticed that the properties of chemical elements are actually periodic functions of their ordinal numbers. The reformed periodic table has elements divided into vertical columns – groups – that contained elements with similar properties, and horizontal rows – periods – with elements arranged according to increasing ordinal number, in which properties from the preceding row are repeated periodically. In the beginning there were 8 groups; the first 7 had subgroups, while the eighth was divided into triads. There were seven periods, and this system did not contain noble gases. Mendeleev also predicted the existence of elements with other atomic masses that were still undiscovered, but, according to periodic trends, he left the proper places empty for them.
The principle of periodic table is based on the following assumptions:
- Electronic conditions are quantized,
- Electronic conditions are filled according to Pauli exclusion principle,
- The basic condition of each atom is the condition with the lowest energy2
With the increase of the ordinal number in the group:
- Relative atomic mass, volume of an atom and atomic radius, as well as the metal character of an element increase.
- Energy of the first ionization, electronegativity, standard electrical potential decrease.
With the increase of the ordinal number of a period:
- Relative atomic mass, atom size, energy of the first ionization, affinity towards electrons, electronegativity, standard electrical potential, and non-metal characteristics increase,
- Metal characteristics of elements decrease.
